Curriculum in Zweden

De 'National Agency of Education' schrijft voor dat elke Zweedse school werk moet maken van milieu- en duurzaamheidseducatie:
"An environmental perspective in education provides students with insights so that they cannot only contribute to preventing harmful environmental effects, but also develop a personal position to major global environmental issues. Education should illuminate how the functions of society and our ways of living and working can best be adapted to create the conditions for sustainable development."

Helen Hasslöf presenteerde een interessante kijk op deze doelen die aan het Zweedse onderwijs worden toegeschreven. De leerkrachten die ze sprak voor haar onderzoek wezen op een spanningsveld tussen vooraf gedefinieerde (kennis)doelen en meer pluralistische benaderingen van educatie. Als educatie inzicht moet bieden in hoe studenten milieu-onvriendelijk gedrag kunnen vermijden en hoe ze de samenleving en onze manier van leven en werken kunnen aanpassen om ze meer duurzaam te maken, hoeveel ruimte blijft er dan om een 'persoonlijke positie' in te nemen? Kan dat dan nog een persoonlijke positie zijn die afwijkt van de keuze voor meer duurzaamheid?

Misschien wel, want dit Zweedse onderwijsagentschap heeft het over 'inzicht bieden', toch een bredere en meer open formulering dan pakweg 'kennis, vaardigheden en attitudes bijbrengen die leerlingen in staat stellen om zich milieuvriendelijker te gedragen'. Mét inzicht, met kennis van zaken persoonlijke en goed overwogen standpunten kunnen innemen lijkt me een mooie doelstelling voor NME. Bovendien heeft dit onderwijsagentschap het ook expliciet over inzicht bieden in hoe we onze samenleving organiseren. Ook dit is ruimer dan de focus op individuele attitudes en gedrag die we vaak zien terugkomen. Een curriculumrichtlijn waar wel wat mee te doen valt, lijkt me. Natuurlijk hangt veel af van hoe dit in de praktijk wordt gebracht. Dat kan gebeuren op een heel open, democratische, educatieve manier maar misschien net zo goed via een erg sturende, voorschrijvende aanpak die eerder doet denken aan indoctrinatie dan aan educatie...

Helen had het over dergelijke risico's en 'contradictions in purpose'. Zien we zo'n contradicties ook in onze Vlaamse beleidsdocumenten opduiken? En in (onze eigen) praktijken? Benieuwd naar jullie reflecties...